Tag archieven: breken

Nadelen nieuwe snaar

Soms is het onvermijdelijk dat er een snaar breekt. Bij het verhogen van de spanning bij het stemmen kan het gebeuren dat de snaar knapt bijvoorbeeld. Daarom adviseer ik bij oude piano’s die op een lagere toonhoogte staan de toonhoogte niet te verhogen. Maar waarom eigenlijk? Als er een snaar breekt: gewoon vervangen, en klaar. Toch?
Helaas, zo simpel is het niet. Er kleven wat nadelen aan een nieuwe snaar.

  1. Een nieuwe snaar ontstemt nog lange tijd. Het duurt lang voor hij op de juiste spanning blijft staan. Normaal gesproken moet een snaar 10 tot 20 keer gestemd worden voordat hij op toon blijft. En hoe vaak komt de stemmer? Juist, geen 10 keer per jaar. Om het proces te versnellen stem ik de nieuwe snaar de eerste keer vaak een halve toon te hoog.
  2. Een nieuwe snaar klinkt totaal anders dus hij valt erg op tijdens het spelen. En dat blijft jaren/altijd zo.
  3. Als er 1 snaar van een toon met meerdere snaren breekt dan krijg je een nieuwe snaar samen met een oude snaar. Dat mengt heel slecht en klinkt vreselijk dus moeten eigenlijk beide snaren vervangen worden.
  4. En tenslotte: snaren kosten geld. Materiaalprijs loopt uiteen van 25 tot 40 euro (afhankelijk van de dikt) en dan komt daar nog het maakloon bij en dan hebben we het nog niet eens over het bijstemmen van de nieuwe snaar. Dus bij 5 gebroken snaar zitten we al snel op 200 euro en dat overtreft meestal al de waarde van het instrument.

Waarom breekt pianosnaar?

Meestal bij een combinatie van lang niet gestemd en ouderdom. Oude snaren (bij jaren ‘20 piano’s en kleine modellen uit de jaren ’70) die in toonhoogte zijn teruggezakt kunnen soms de hogere spanning niet meer aan bij het stemmen en breken.
Snaarbreuk komt het meest voor bij de bassnaren. Dat heeft drie oorzaken:

  1. allereerst natuurlijk omdat het staal meestal verouderd is.
  2. de koperwindingen om de stalen kern zijn aan elkaar geroest waardoor er geen rek mogelijk is van de kerndraad. Bovendien veroudert het koper en is daardoor minder buigzaam.
  3. bassnaren lopen vaak in een hoek vanaf de stempen naar de kam  (zie foto). Als de snaar lang zonder te bewegen zo heeft gezeten dan ontstaat er op dat punt zoveel wrijving bij het stemmen (door oxidatie e.d.) dat de snaarspanning tussen stempen en stift te groot wordt bij het spannen van de snaar. Wat nog wel eens helpt is de snaar eerst een beetje te ontspannen, zodat de snaar losschiet uit de hoek, en dan pas aandraaien.
Hoek van de snaar

Hoek van de snaar tussen stempen en kam